Μέσα στη μακραίωνη ιστορία του κόσμου μας οι άνθρωποι, ανά τους αιώνες, προσπάθησαν να ερμηνεύσουν φαινόμενα και καταστάσεις δημιουργώντας θεούς, δαίμονες, πνεύματα και άλλες μεταφυσικές οντότητες. Παρ' όλα αυτά καθώς η επιστήμη και η τεχνολογία εξελίσσονταν η πίστη σε κάτι μεταφυσικό, για την ερμηνεία της καθημερινότητας, έπαιρνε την κατιούσα.
Αν και ψήγματα αμφισβήτησης του θείου εμφανίζονται ήδη από την αρχαιότητα, ωστόσο άνθηση των αθεϊστικών αντιλήψεων παρατηρείται στην Ευρώπη από την Γαλλική Επανάσταση και έπειτα. Μολονότι, τα διάφορα ρεύματα του αθεϊσμού άρχισαν να αναπτύσσονται μεταξύ της επιστημονικής κοινότητας και των υψηλών κοινωνικών στρωμάτων, οι φαυλότητες και οι καταχρήσεις τόσο της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας όσο και των κατά τόπους βασιλέων οδήγησαν μεγάλο μέρος των λαών της Ευρώπης να επαναστατήσουν ενάντια στα θρησκευτικά και πολιτικά καθεστώτα.
Ο Χριστιανισμός (Δυτική και Ανατολική Εκκλησία) κατηγορήθηκε για τις φονταμενταλιστικές του αντιλήψεις και τον δογματισμό του πάνω σε επιστημονικές ανακαλύψεις (Εξελικτική, Κοσμολογία, Big Bang) κάτι που οδηγούσε συχνά σε ακραίες πολιτικοθρησκευτικές αντιπαραθέσεις. Τόσο η Εκκλησία όσο και ο βασιλιάς, ορμώμενοι από την “θεϊκή” εξουσία που κατείχαν (ελέω Θεού, αλάθητο του Πάπα), προέβησαν ουκ ολίγες φορές σε αλλοπρόσαλλες κινήσεις (Ιερά Εξέταση, βασανιστήρια, θανατική ποινή) στο όνομα πάντα του Θεού.
Παρατηρώντας όλες αυτές τις μάχες του Χριστιανισμού ενάντια στην Επιστήμη και της Επιστήμης ενάντια στον Χριστιανισμό, αναρωτιέται κανείς μήπως τελικά ο Χριστιανισμός είναι ιστοριούλες που πλέον δεν μας είναι χρήσιμες; Ή, ακόμη χειρότερα, είναι μια θρησκεία καταπίεσης, στενοκεφαλιάς, γεμάτη κανόνες και αντιεπιστημονικά δεδομένα;
Η απάντηση, ίσως να μην χωράει σε ένα άρθρο, αλλά σίγουρα είναι πολύ διαφορετική απ' ό,τι νομίζουμε.
Μια αρκετά ικανοποιητική άποψη είναι ότι η επιστήμη ασχολείται με το πως και το πότε, ενώ η μεταφυσική με το γιατί. Ας πάρουμε παράδειγμα τη θεωρία της Μεγάλης Έκρηξης. Οι επιστήμονες προσπαθούν να βρουν τις συνθήκες (πως) κάτω από τις οποίες έλαβε χώρα μια πιθανή έκρηξη που σηματοδότησε την απαρχή του σύμπαντος και να υπολογίσουν το χρόνο που συνέβη αυτό. Στην Αγία Γραφή από την άλλη πλευρά, δεν αναφέρει με λεπτομέρεια το πως και το πότε δημιουργήθηκε το σύμπαν, ούτε μας πληροφορεί για το πως από τον Αδάμ και την Εύα φτάσαμε στο Νώε, τον Αβραάμ κτλ. Άρα βλέπουμε πως υπάρχουν χρονολογικά, επιστημονικά και εξελικτικά κενά. Πράγμα που σημαίνει πως, σαφέστατα δεν μπορούμε να δούμε την Αγία Γραφή κάτω από επιστημονικό πρίσμα. Γι' αυτό υπάρχει η επιστήμη, που έρχεται και κουμπώνει στα κατάλληλα σημεία.
Η Αγία Γραφή, εκτός των ιστορικών της κειμένων, εμπεριέχει ποίηση, τραγούδια και λογοτεχνικά (θα μπορούσαμε να πούμε) κείμενα. Σκοπός της, όμως, είναι να δώσει απαντήσεις σε ερωτήματα που αφορούν τον έσω άνθρωπο, που σπάνε τα όρια του φυσικού μας κόσμου. Τι κάνω, που πάω, γιατί υπάρχω, γιατί εγώ, γιατί πονάω, ποια είναι η ελπίδα μου, τι κάνω στη ζωή μου, γιατί νιώθω άδειος, γιατί, γιατί γιατί; Είναι μερικά από τα χιλιάδες ερωτήματα που αρχίζουν να μας απασχολούν μόλις ξαπλώσουμε το βράδυ για ύπνο και μπορεί να μας βασανίζουν μια ζωή.
Όταν ο Χριστός βρισκόταν στη Γη, δεν έδωσε καμία απάντηση για τον αν ο Ήλιος γυρίζει γύρω από τη Γη ή το αντίθετο. Δεν αποφάνθηκε για το αν το άτομο είναι αδιαίρετο ή όχι. Είπε όμως: “Εγώ είμαι η Οδός, η Αλήθεια και η Ζωή”. Κάτι που αφορά εμένα κι εσένα και μάλλον όχι τον πλανήτη Άρη. Υπάρχουν δύο ενδεχόμενα, ή ήταν λιγάκι πειραγμένος τύπος ή όντως έλεγε κάτι τρομερό. Αν πάρουμε το δεύτερο ενδεχόμενο τότε ίσως ο Χριστιανισμός που δίδαξε ο Ιησούς (και όχι οι παρερμηνεύσεις των εξουσιολάγνων αρχόντων) έχει κάτι να μας πει.
“Δεν μπορεί να υπάρξει καμία συζήτηση περί επιστημονικής “απόδειξης” των έσχατων ερωτημάτων. Ή δεν μπορούμε να τα απαντήσουμε ή πρέπει να τα απαντήσουμε στηριζόμενοι σε μια βάση διαφορετική από εκείνη των επιστημών”.
- Alister McGrath (Χημικός)
Μυροφόρα Λαζαρίδου Φυσικό, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης